KNSB D1: Zwanenzang van Het Eerste klonk al in Gouda
Wellicht was het schaap al verdronken, maar om het kalf al in de verkoop te doen, voordat het geschoten was, dat leek ons geen goed idee. Deze middag in maart wonnen de Gouwse Kaaskoppen voor de tweede keer dit seizoen van de Dordtse Schapenkoppen. De vorige keer was bij ons in de Hoofdklasse van de RSB. Ook nu was het een verlies met een nipt verschil, iets wat we dit seizoen al vaker hebben meegemaakt.
Hoe klonk die zwanenzang dan? Op het industrieterreintje met een stugge barman (niet pinnen, direct contant afrekenen, boter bij de kabeljauw) leek er weinig ruimte voor een poëtisch gezang. Toen de houten poppetjes in beweging werden gebracht kwamen er in gedachten Tsjaikovski’s Doornroosje en De notenkraker als composities naar boven. De trieste muziek van Het Zwanenmeer leek toen nog ver weg.
De prelude werd ingeluid door de prima ballerina’s Mark (1) en Piet (7). Alles in evenwicht aan de ballet barre. Een lichte plié-oefening als opwarming voor het vervolg. Bij Jacques (5) werd het opdieselen vrijwel volledig overgeslagen. Vergelijk het bij het ballet met het Grand battement, een snelle, krachtige oefening. Schaaktechnisch was het elkaar met vuur en zwaard bestrijden, waarbij Erik Henninks zwarte koning technisch vaardig gespiesd werd via een tochtige onderste rij.
Vrij geruisloos, met een opeenvolging van langzame bewegingen, als in een adagio, verloor Roland (6) de grip op zijn stelling.
Halverwege alles nog in evenwicht als in een zoet sprookje van Prokofiev. Helaas werd het Grimmiger na het verlies van Joop (8). Onze hoop op een feeërieke winst lag in de partij tussen Rik de Wilde (2189) (3) en Henk-Jan Evengroen (2218):
Beide romantici waren vele openingsconventies uit de weg gegaan. Materialisme was beide heren vreemd.
23…Nc4; Beter dan 23... f4, want na het koelbloedige 24. O-O-O behoudt wit voordeel.
24. O-O Nxe3 25. fxe3 Bc5 26. Rf2 Rxe3 27. Qc6 Re5 28. Re1 Bxe2 Met het venijnige 28...Be4 had zwart hier aardig naar zijn hand kunnen zetten.
Na de afruil van alle adjudanten besloten de Dames op het bord tot remise. Een half puntje gewonnen, een half puntje geronnen?
John (4) keek de hele middag naar een positioneel moeizame stelling.
De pionnenstructuur bracht ‘Schwanengesang’ van Franz Schubert, in het hoofd.
Net als in zijn liederenreeksen Winterreise en Die schöne Müllerin gebruikte Schubert in Schwanengesang een kabbelend riviertje als gesprekspartner. Zo laat hij in het eerste lied het water een liefdesboodschap overbrengen. Verder is het een en al droefheid, hartstocht en onbeantwoord verlangen. In het lied ‘Abschied’ schreeuwt Schubert het uit: ‘Waarom moet ik al die pijnen verdragen?’ De hele middag tegen dat nadeel aankijken, zonder tegenspel te krijgen via een vaak beloofde open lijn tegenover geïsoleerde pionnen op de damevleugel.
De stroom aan creativiteit aan bord 2 van Lennard den Boer en Peter Ypma bracht de lichtheid van Chopin over het voetlicht, heerlijk!
Hier offert Lennard met 30…Nxf4. Iets wat veel stervelingen niet zomaar zouden bedenken. “Tsja, stukken terugtrekken via f6 en h5 vond ik te passief, dan maar extra zwaktes creëren.” Het vervolg laat zien waarom het best wat hout sneed.
31. exf4 Rxd4 32. f3 Bh5 33. Rc4 Rfd8 34. Rxd4 Rxd4 35. Re2 Bf7 36. Kf2 Rxf4 37. Kg3 g5 38. hxg5 hxg5 39. Nb3 b6.
Uiteraard nog een hele partij te spelen. Het geofferde stuk is ingeruild voor drie pionnen met de druk van een stoomwals op de koningsvleugel. Wit komt net niet onder de druk uit met zijn moeilijke loper in de hoek. Na 58 zetten won Lennard. Mooi gespeeld!
Bij een stand van 3 ½ - 3 ½ speelde Ed Roering het elegant uit, waardoor de degradatie definitief werd.
Wellicht wint alles al hier, maar 43.Bxh6 is toch wel het fraaist.
43…Nxh6 44. Ke5 en zwart kon opgeven.
Een zwanenzang op een industrieterreintje in Gouda, het kan poëtischer. Volgens het volksgeloof en de mythologie van de Grieken konden zwanen hun dood aan voelen komen en barstten ze, kort voor het heengaan, in een schitterend gezang uit. Volgens Socrates werden de dieren hierbij geïnspireerd door Apollo -de god van de muziek- en zongen ze niet uit droefheid, maar uit blijdschap over het goeds dat hen dankzij Apollo na de dood te wachten stond. Zullen we ons daar maar aan vast houden? De zwanen die hier rondlopen heb ik nog nooit horen zingen. Als ze boos zijn willen ze nog wel eens sissen, maar dat lijkt in de verste verte niet op een klassieke “zwangenzang”.
Onze opdracht: Waardig afscheid nemen van ons jarenlange verblijf in de 2e klasse en volgend seizoen in de 3e klasse ons mannetje staan.” “Boys don’t cry” zong The Cure al in de jaren ’80 van de vorige eeuw.
